Relacja terapeutyczna, to specjalny rodzaj relacji między psychologiem/terapeutą a pacjentem, który ma na celu wsparcie w osiągnięciu celów terapeutycznych, rozwój osobisty oraz rozwiązanie trudności życiowych. Relacja terapeutyczna opiera się na zaufaniu i bezpieczeństwie. Pacjenci muszą czuć się komfortowo, aby dzielić się swoimi myślami, uczuciami i doświadczeniami z terapeutą. Terapeuta okazuje pacjentowi empatię, czyli zdolność do zrozumienia i współodczuwania emocji oraz doświadczeń pacjenta. Terapeuta jest autentyczny i prawdziwy w relacji z pacjentem. Nie udaje, że jest kimś innym, niż jest naprawdę, co buduje więź i zaufanie. Terapeuta akceptuje pacjenta bezwarunkowo, niezależnie od jego zachowań, przekonań czy wyborów życiowych. To tworzy atmosferę bezpieczeństwa i otwiera drogę do głębokiej eksploracji problemów. Relacja terapeutyczna ma wspierać pacjenta w odzyskaniu kontroli nad własnym życiem oraz wzmacniać jego zdolności do podejmowania własnych decyzji i rozwiązywania problemów. W relacji terapeutycznej istnieją jasno określone granice mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa, skuteczności i etyczności terapii. Te granice obejmują zasady dotyczące zachowania, komunikacji oraz natury relacji między terapeutą a pacjentem.
Kilka istotnych granic w relacji terapeutycznej:
- Profesjonalizm: Relacja między terapeutą a pacjentem powinna być profesjonalna. Terapeuta powinien zachowywać się w sposób odpowiedni, skupiony na potrzebach pacjenta, unikając zachowań lub komentarzy, które mogłyby naruszyć granice etyczne.
- Bezstronność: Terapeuta powinien zachować bezstronność i neutralność wobec pacjenta, aby zapewnić uczciwą i obiektywną perspektywę w procesie terapeutycznym.
- Tajemnica zawodowa: Terapeuta ma obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej i poufności wobec wszystkich informacji udzielanych przez pacjenta podczas terapii.
- Jasne role: Terapeuta i pacjent powinni zrozumieć i przestrzegać swoich ról w relacji terapeutycznej. Terapeuta jest profesjonalistą świadczącym pomoc, podczas gdy pacjent jest osobą szukającą wsparcia i pomocy.
- Kontakt poza terapią: Poza sesjami istnieją ograniczenia dotyczące kontaktu między terapeutą a pacjentem, bowiem kontakt społeczny poza terapią może zakłócić granice terapeutyczne i prowadzić do konfliktów interesów. Oznacza to, iż terapeuta nie może nawiązywać z pacjentem przyjaźni, ani wchodzi w inne zależności (np. zawodowe pacjenta). Terapeuta ma obowiązek utrzymywać profesjonalną, bezstronną i neutralną postawę wobec pacjenta, co nie jest możliwe w relacji przyjacielskiej.